İpek proteinin Sporcu Sağlığı üzerine etkisi
İpek proteinlerinin metabolizma bileşenleri üzerine etkilerine ilişkin gerek hayvan gerekse klinik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalara göre:
- Tirozin kinaz enzim aktivite inhibisyonu
- Lipid peroksidaz enzim aktivite inhibisyonu
- Antimikrobiyal aktivite
- Antioksidan aktivite
- İnsülin metabolizma üzerine etkisi tesbit edilmiştir.
- Antrenman sonrası dayanıklılık ve hormon seviyelerine olumlu etkisi
İPEK PROTEİN İLE YAPILAN ÇALIŞMA SONUÇLARI
Sporcular üzerine yapılan dayanıklılık testlerinde aminoasit tozunun faydası incelenmiştir.
Hayvan çalışmalarında tekrarlanan yüzme egzersizi, vücut ağırlıklarındaki artışta belirgin bir azalma yaparken hidrolize ipek tozuyla yapılan tedavide dayanıklılıklarını artırdığı gözlenmiştir. Doku hasarının kan parametrelerini artırdığı ancak glikojen ve kan şekerini azalttığı gözlenmiştir.
Bu çalışmanın insan üzene uyarlamasında yine bir grup sporcuya özel hazırlanmış ipek hidrolizatı öğünlerine eklenmiş ve placebo grupla karşılaştırması yapılmıştır.
Kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği sırasında tüketilen toplam kalori, protein , karbonhidrat ve lipidlerin istatiksel bir karşılaştırması yapılmış , iki grup arasında önemli bir farklılığın olmadığını ortaya koymuştur.
Bu sonuç gıda maddesi olarak kontrol edilebilir ve güvenilir olduğunun göstergesidir.
Antrenman sonrası kontrol grubunun serum laktik asit konsantrasyonu deney grubundan daha yüksek bulunmuştur. Kontrol grubunda kortikosteron ve testosteron düzeylerinde düşüş tesbit ediliken deney grubunda artış gözlenmiştir. ALT seviyesi deney grubunda değişmez iken kontrol grubun da yükselmiştir. Deney grubunda 4mmol/ L laktat konsantrasyon referansına göre yüzme hızında istatiksel artış olduğu gözlenmiştir.
SONUÇ
Anabolik steroidler dışında yeni takviye arayışı, sporcuların kas kazanımını ve dayanıklılığını artıran besinler protein endüstrisinin kurulmasına neden oldu. Ancak bu pazarda pek çok yanıltıcı bilgiye dayalı ürün satışı yapılmaktadır.
Bilimsel çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesi ve buradan olabilecek risklerin değerlendirilmesi ve faydaların çıkarımı ancak konu üzerinde uzman olan bilim insanları tarafından yapılmalıdır.
Bu konu kapsamında FEBS BİYOTEKNOLOJİ araştırma ekibi olarak gerek in vitro gerek in vivo ve klinik değerlendirmeler altında çalışmalarımız devam etmekte ve aldığımız sonuçlar neticesinde hidrolize ipek peptiti ile yüksek sindirilebilirlik özelliği olan atıştırmalık sporcu takviyeleri formulasyonları üzerine çalıştık . Ürünler aktivite ve antreman sonrasında vücudun dinlenme sürecine yönelik formüle edilir ve kullanma önerisiyle piyasaya sunulur.
SPORCU SAĞLIĞINDA PARAMETRELER
İpek proteinin sporcu sağlığına etkileri üzerine bilgilendirmeye geçmeden önce “antrenman adaptasyonu” kavramı üzerine açıklama yapmak gerekir. Canlı organizma yaşam ortamı değişmediği sürece uyumludur ve denge durumundadır. Hücrelerin yıkılması ve enerji harcamasını sağlayan katabolik (büyük moleküllerin parçalanıp küçük molekül haline gelmesi) işlemlerle hücreleri yenileyen ve enerji rezervlerini dolduran anabolik (küçük moleküllerin birleşip büyük moleküllerin bir araya gelmesi) işlemler dengede oldukları için bu organizmalar temel olarak kısa zaman dönemleri içinde hiç değişmezler.
Fiziksel antrenmanın temeli bu dengeyi bozmaktır. Antrenman yapmak, iskelet sistemini, kasları; bağlayıcı dokuları belli bir stres altına sokan ve enerji depolarını boşaltan kontrollü bir katobolik uyarıdır. Antrenmanın sonrasındaki dinlenme sürecinde vücut bu antrenman stilini kapsayan bir hayat biçimine uyum sağlamaya çalışır. Böylece antrenman öncesindeki halinden daha iyi bir duruma geçer. Buna süper adaptasyon denir. Süper adaptasyon vücudun antrenmanın sağladığı streslere daha uyum sağlaması sonucu ortaya çıkar. Antrenmana kimyasal olarak uyum sağlamanın içinde kimyasal reaksiyonları gerçekleştirecek daha fazla enzim ve hücresel enerji çevrimcileri, glikojen ve diğer yakıtların daha yüksek miktarlarda depolanabilmeleri ve kanda daha fazla laktik asit nötralizatörlerinin bulunması vardır. Kaslar hacimsel olarak büyür, tendonlar güçlenir, kan damarları büyür. Hatta sinir sistemi ve hormonal sistemimiz bile antrenmanın stresine uyum sağlar.
KAYNAKLAR
Astrup, A., Yogurt and dairy product consumption to prevent cardiometabolic diseases: epidemiologic and experimental studies, Am J Clin Nutr 2014 May;99(5 Suppl):1235S-42S.doi: 10.3945/ajcn.113.073015.Epub 2014 Apr 2
Bayçın, D., Altıok, E., Ülkü, S. and Bayraktar, O. (2007). Absorption of Olive Leaf (Olea europaea L.) Antioxidants on Silk Fibroin, J. Agric. Food Chem., 55, 1227-1236.
Chang-Kee Hyun, Il-Yong Kim, and Susan C. Frost ; Soluble Fibroin Enhances Insulin Sensitivity and Glucose Metabolism in 3T3-L1 Adipocytes ; American Society for Nutritional Sciences, 2004
Hyun, C., Kim, Y., Frost. S., Soluble Fibroin Enhances Insulin Sensitivity and Glucose Metabolism in 3T3-L1 Adipocytes, journal of nutrition 2004 Dec;134(12):3257-63.doi: 10.1093/jn/134.12.3257.
Jacques, P.F., Wang, H., Yogurt and weight management, Am J Clin Nutr 2014 May;99(5 Suppl):1229S-34S. doi: 10.3945/ajcn.113.073031.Epub 2014 Apr 2.
Jang, S., Oh. M., Baek, H.,Ha,K., Lee, J.,Oral Administration of Silk Peptide Enhances the Maturation and Cytolytic Activity of Natural Killer Cells , Immune Netw. 2018 Oct;18(5):e37 https://doi.org/10.4110/in.2018.18.e37 pISSN 1598-2629·eISSN 2092-6685
Jung, E.Y., Lee, H., Kim, j., Lee, K., Suh,H.; Feeding silk protein hydrolysates to C57BL/Ksj-db/db mice improves blood glucose and lipid profiles, Nutrition Research 30 (2010) 783–790
Kang, M.L., Im, G.I. (2014). Drug delivery systems for intra-articular treatment of osteoarthritis, Expert Opin. Drug Deliv., 11, 269–282.
Karlund, A., Gomez-Gallego, C., Turpeinen, Anu.M., Palo-oja,O., Nezami, H., Kolehmainen, M.; protein supplements and their relation with nutrition, microbiota composition and health: is more protein always better for sportspeople?, Nutrients 2019, 11, 829; doi:10.3390/nu11040829
Kim, D.H., Kim, O.H., Yeo, J.H., Lee, K.G., Park, G.D., Kim, D.J., Chung, Y.H., Kim, K.Y., Lee, W.B. and Youn, Y.C. (2010). The improvement of short- and long-term memory of young children by BF-7, J. Korean Soc. Food Sci. Nutr., 39, 376–382. (In Korean)
Lee, K., Jin, H., Chei, S., Lee, J., Oh, H., Lee, B., Dietary Silk Peptide Prevents High-Fat Diet-Induced Obesity and Promotes Adipose Browning by Activating AMP-Activated Protein Kinase in Mice, Nutrients. 2020 Jan; 12(1): 201.
Lee, M.Y., Lee, S.H., Lee, J.S., Min, K.J., Lee, K.G., Yeo, J.H., Kwon, H.J., Lee, J.K., Kang, Y.K., Lee and D.Y. (2004). BF-7 improved memory function and protected neurons from oxidative stress, Korean J. Phys. Anthropol., 17, 313–320.
Lee, M.Y., Lee, S.H., Lee, J.S., Min, K.J., Lee, K.G., Yeo, J.H., Kwon, H.J., Lee, J.K., Kang, Y.K., Lee and D.Y. (2004). BF-7 improved memory function and protected neurons from oxidative stress, Korean J. Phys. Anthropol., 17, 313–320.
Pala, V., Sieri S., Berrino, F., Vineis, P., Sacerdote, C., Palli, D., Masala, G., Panico, S., Mattiello, A., Tumino, R., giurdanella,M., Agnoli, C., Grioni, S., Krogh, V., Yogurt consumption and risk of colorectal cancer in the Italian European prospective investigation into cancer and nutrition cohort; Int J Cancer 2011 Dec 1;129(11):2712-9.doi: 10.1002/ijc.26193. Epub 2011 Aug 5.
Park, S., Booung, K., Lee, Y.K., Lee, S., Chun, J.M., Suh, J., Park H., Silk Fibroin Promotes the Regeneration of Pancreatic β-Cells in the C57BL/KsJ- Lepr db/db Mouse2020 Jul 17;25(14):3259.doi: 10.3390/molecules25143259.
Petti, S., Cairelle, G., Tarsitani,G., Rampant early childhood dental decay; an example from Italy; J Public Health Dent Summer 2000;60(3):159-66.doi: 10.1111/j.1752-7325.2000.tb03322.
Seo, C., Um,I., Rico, C., Kang,M.; Antihyperlipidemic and Body Fat-Lowering Effects of Silk proteins with different Fibroin/sericin compositions in mice fed with High Fat Diet, J. Agric. Food Chem. 2011, 59, 4192–4197
Sun-Hee Jang, Mi-Sun Oh, Hyang-Im Baek, Ki-Chan Ha, Jeong-Yong Lee, Yong-Suk Jang ; Oral Administration of Silk Peptide Enhances the Maturation and Cytolytic Activity of Natural Killer Cells;https://immunenetwork.org ,2018
Takechi, T., Wada, R., Fukuda, T., Harada, K., Takamura, H., Antioxidant activities of two sericin proteins extracted from cocoon of silkworm (Bombyx mori) measured by DPPH, chemiluminescence, ORAC and ESR methods, Biomedical reports 2:364-369,2014
Tremblay, A., Doyon, C., Sanchez, M., Impact of yogurt on appetite control, energy balance, and body composition, Nutr Rev, 2015 Aug;73 Suppl 1:23-7.doi: 10.1093/nutrit/nuv015.
Yang, Y., Tang, L., Ting, L. and Liu, H. (2009). Silkworms culture as a source of protein for humans in space, Adv. Space Res., 43, 1236–1242.
Yeganeh,H., Elmadfa, İ., Djazayery, A., Jalali,M., Heshmat, R., Chamary,M.,The effects of probiotic and conventional yoghurt on lipid profile in women, Br J Nutr 2010 Jun;103(12):1778-83.doi: 10.1017/S0007114509993801. Epub 2010 Jan 26.